Về Đồng Hới – Chạm vào vị của biển

Có những nơi bạn chỉ đi một lần rồi quên, nhưng cũng có những vùng đất chạm vào bạn bằng tất cả giác quan – bằng ánh sáng, âm thanh, mùi hương, vị mặn mòi và cả những ký ức rất đỗi dịu dàng. Với tôi, Đồng Hới là một nơi như thế. Một thành phố nhỏ bên bờ biển Nhật Lệ, nơi mà chỉ cần một lần đặt chân tới, bạn sẽ thấy mình không chỉ đang nhìn biển – mà đang thực sự chạm vào vị của biển.

Đồng Hới - một buổi chiều 

Tháng 4,  thời điểm giao mùa. Gió mang theo cả cái nồng nàn cuối xuân và chút hanh khô đầu hạ, hương vị biển ôm lấy không gian. Nắng không gay gắt mà dịu dàng, như thể đang ve vuốt làn da sau những ngày dài mưa phùn.

Không quá phô trương như những bãi biển nổi tiếng khác, Đồng Hới hiện ra trước mắt tôi như một người bạn cũ – giản dị, gần gũi, và đầy điều để kể.

Người ta thường nhắc đến Quảng Bình với những cái tên lẫy lừng như Phong Nha – Kẻ Bàng hay hang Sơn Đoòng, nhưng ít ai biết rằng, chính biển Đồng Hới mới là nơi giữ chân người lữ hành bằng sự tinh tế và mộc mạc đến nao lòng.

“Biển vẫn thế, chiều buông lặng lẽ
Sóng bạc đầu cát trắng trầm tư
Ai từng đến, lòng đã từng thổn thức
 Nhật Lệ ơi, níu giữ hồn người.”
(Tản văn  tay ở quán cà phê biển Đồng Hới)

Biển Nhật Lệ – Nơi Mặt Trời vẽ áng bình minh

Ít ai khi đến Đồng Hới lại bỏ lỡ khoảnh khắc vào buổi sáng, khi Mặt Trời tảo nhẹ những tia nắng ấm áp, mơn trớn những con sóng nhẹ nhẹ trên biển.

Biển tháng 4 mát dịu, làn gió se lạnh vẫn còn sót lại từ mùa xuân như đang níu kéo bước chân người qua. Hãy bước với đôi chân trần trên cát ướt, nghe tiếng sóng thì thầm và cảm nhận được cả một dòng chảy thanh xuân đang vỗ về trong lồng ngực

“Anh đứng bên em nghe sóng hát
Gió Nhật Lệ thổi nhẹ qua hồn
Một thành phố nghiêng mình bên biển
Cứ mỗi chiều lòng lại bồn chồn.”
(Trích "Biển Nhật Lệ", thơ Trần Trung Hiếu)

Bãi cát trắng trải dài vô tận. Không khí trong lành đến độ  muốn nuốt cả bầu trời vào lòng ngực. Xa xa là những con thuyền vừa trở về sau chuyến ra khơi đêm. Tất cả đều mang một thứ nhịp điệu chậm rãi, bình yên và thành thật.

Bảo Ninh – Cái chạm nhẹ của ký ức

Mùa này biển Bảo Ninh không đông đúc, không rộn ràng. Trước đây, biển Bảo Ninh là bãi cát hoang sơ, là một ốc đảo được tạo bởi phù sa của sông Nhật Lệ và cát của biển – bên nước ngọt, bên nước mặn. Bảo Ninh là vùng sinh thái đặc biệt tạo nên những loài thủy sinh nuôi sống bao đời người dân ở đây.

Tôi nằm trên cát biển Bảo Ninh để gió thổi qua tóc và nhịp sóng vỗ nhè nhẹ vào tai.

“Biển gọi tôi về Bảo Ninh xanh thẳm
Nơi có bà mẹ vá lưới bên hiên
Những người cha tóc bạc muối biển
Có tuổi thơ chạy mải giữa trời nghiêng…”

Quang Phú – Hoàng hôn đồi cát

Khác với Nhật Lệ hay Bảo Ninh, Quang Phú mang vẻ đẹp vừa hoang sơ, vừa phóng khoáng – như một vùng đất nơi gió và cát chưa bao giờ bị thuần hóa. Những đồi cát trắng nối dài như những con sóng bất tận, mềm mại mà dữ dội trong chiều gió.

Tôi đến Quang Phú khi mặt trời dần buông, ánh sáng nhuộm đỏ từng đường cong trên cát, cả không gian như được phủ một lớp mật ong ấm áp. Gió bắt đầu lặng, chỉ còn tiếng cát lạo xạo dưới bước chân.

Tôi thuê một chiếc ván trượt, leo lên đỉnh đồi cao nhất,  trượt xuống, gió hất tung cát trắng vào không trung. Xa xa, vài nhóm bạn trẻ đang lái xe địa hình băng qua triền cát, để lại những vệt bánh xe ngoằn ngoèo như ký ức bị xới tung.

Nhân Trạch – Nơi biển nuôi sống cuộc đời

Tôi ghé Nhân Trạch vào sáng sớm hôm sau. Khác với những bãi tắm du lịch nhộn nhịp, Nhân Trạch không phô bày vẻ đẹp ồn ào mà lặng lẽ kể câu chuyện biển gắn liền với cuộc mưu sinh.

Ở đây, biển không chỉ là khung cảnh để ngắm nhìn – mà là nguồn sống, là bạn đồng hành của bao thế hệ. Tôi thấy những người đàn ông rám nắng trở về sau một đêm lênh đênh giữa sóng, những bà cụ ngồi bên hiên nhặt ruốc, làm mắm, đôi tay chai sạn nhưng ánh mắt vẫn dịu dàng như mặt nước yên. Lũ trẻ con gánh nước từ giếng ra bãi, chạy chân trần trên cát ướt, ríu rít tiếng cười giữa nắng mai.

Biển ở Nhân Trạch không bao giờ nghỉ. Biển là bữa cơm tối, là tiếng ru của mẹ, là mùi mắm nồng nàn phả ra từ bếp sớm tinh mơ.

Mờ sương chợ cá ven đê
Tiếng rao vang vọng tràn về khơi xa
Bà ngồi nhặt mớ ruốc xa
Tay run nhưng mắt vẫn là biển xanh
Trẻ con gánh nước qua nhanh
Cát vương chân nhỏ, nắng hanh mặn mà
Không cần phố xá kiêu sa
Biển nuôi cả xóm, chan hòa tháng năm.

Tôi đứng giữa khu chợ cá ven biển, hít một hơi đầy mùi muối, mùi hải sản tươi và cả mùi mồ hôi mặn của lao động – và nhận ra rằng, biển ở đây không phải để ngắm, mà để sống cùng.

Hải sản Đồng Hới – Không phải món ăn, mà là một lời kể

Tôi đã từng ăn hải sản ở nhiều nơi, nhưng ở Đồng Hới, hải sản không chỉ ngon – mà còn mang câu chuyện riêng.

Buổi tối, tôi được mời món mực nướng sa tế, cay xè nhưng ngọt thơm – thứ vị không lẫn đi đâu được. Cá nục hấp cuốn bánh tráng, cá hanh nướng, ghẹ hấp bia... mỗi món đều như kể về một ngày nắng, một buổi ra khơi, một bữa cơm gia đình đầm ấm.

Đặc biệt, lẩu cá khoai  – món ăn đơn giản nhưng khiến tôi ngồi lặng đi trong bữa tối. Cá khoai tan trong miệng, nước lẩu thanh đến lạ. Không cần quá nhiều gia vị, vì cái vị của biển đã là đủ đầy.

Tạm biệt – mang theo vị biển

Tôi rời Đồng Hới khi trời còn sớm,  tôi mang theo ánh bình minh của Nhật Lệ, chiều hoàng hôn của Quang Phú, tiếng cười của người dân chài và dư vị mặn mòi từ biển.

Và tôi biết, mình sẽ quay lại.

Không phải để “du lịch”, mà để sống chậm một lần nữa, giữa biển – nơi tôi từng chạm vào vị của thiên nhiên, của ký ức, và của chính bản thân mình.

Hồng Hải