Lễ hội rằm tháng 3 Minh Hóa – nét đẹp văn hóa miền sơn cước

Lễ hội Rằm tháng Ba Minh Hóa là một trong những sự kiện văn hóa – tâm linh độc đáo của tỉnh Quảng Bình, thu hút đông đảo người dân địa phương và du khách tham gia mỗi năm. Không chỉ mang ý nghĩa tạ ơn thần linh, cầu mong mùa màng bội thu, lễ hội còn là dịp để cộng đồng gắn kết và giữ gìn những giá trị truyền thống lâu đời.

Nguồn Gốc Lễ Hội

Lễ hội Rằm tháng Ba Minh Hóa gắn liền với câu chuyện về hai anh em làng Yên Đức, xã Yên Hóa. Trong một lần lên lèn Ông Ngoi tìm mật ong, họ tình cờ phát hiện một giếng nước trong vắt, bên cạnh là cây quýt trĩu quả và 12 hòn đá có hình dạng giống tượng Bụt, cùng một bàn đá với 12 quân cờ đá. 

Sau khi nghỉ ngơi và hái quýt ăn, hai anh em mang một hòn đá xuống núi. Khi đến thác Cúi, họ tạm đặt xuống để tắm rửa, nhưng khi quay lại, tượng đá bỗng trở nên bất động. Người anh tức giận dùng rựa chém vào miệng tượng. Kỳ lạ thay, từ đó, dòng họ của họ luôn có người sinh ra bị sứt môi. Không lâu sau, dân làng Yên Đức liên tục gặp thiên tai, mùa màng thất bát, gia súc bị thú dữ tấn công.

Cho rằng tượng đá là Bụt hiển linh, người dân lập bàn thờ cầu khấn, và từ đó tai ương dần biến mất. Câu chuyện lan rộng, ngày càng có nhiều người đến cúng bái. Dần dần, nơi đây được gọi là Thác Bụt, và vào mỗi rằm tháng Ba âm lịch, dân làng tổ chức lễ hội để tạ ơn, cầu mong mùa màng thuận lợi, cuộc sống ấm no. Đây chính là khởi nguồn của lễ hội Rằm tháng Ba Minh Hóa.

Ý nghĩa của lễ hội rằm tháng 3 Minh Hóa

Cũng giống với bao lễ hội truyền thống khác của các dân tộc ít người miền núi như lễ hội trỉa lúa Quảng Bình, lễ hội rằm tháng 3 Minh Hóa vốn là dịp để người dân nơi đây dâng hương khấn vái thần linh cầu một năm mưa thuận gió hòa, cầu tài lộc, may mắn, sức khỏe và nô nức trẩy hội chợ rằm. Về sau, du lịch Quảng Bình ngày càng phát triển, lễ hội theo đó mà được nhiều người biết đến hơn. Khách du lịch từ khắp mọi miền đất nước hằng năm lại ghé đến đây để tận hưởng bầu không khí linh thiêng nhưng cũng không kém phần náo nhiệt của lễ hội truyền thống này. Từ đó, lễ hội cũng là dịp để quảng bá hình ảnh thiên nhiên, con người và những nét văn hóa đặc sắc của vùng đất Minh Hóa đến bạn bè cả nước. Đồng thời tạo điểm nhấn, thu hút sự chú ý của đông đảo du khách thập phương, làm tiền đề để kích cầu du lịch trên địa bàn huyện.

Thời gian và địa điểm tổ chức lễ hội

Lễ hội rằm tháng 3 Minh Hóa diễn ra vào ngày 15 và 16 tháng 3 âm lịch hằng năm. Địa điểm tổ chức gồm hai khu vực chính:

• Thác Bụt (xã Yên Hóa): Nơi diễn ra lễ dâng hương cầu an vào sáng ngày 15 tháng 3 âm lịch.

• Thị trấn Quy Đạt: Trung tâm các hoạt động hội chợ và các trò chơi truyền thống vào ngày 16 tháng 3 âm lịch.

Cứ đến dịp này, người dân Minh Hóa và du khách từ khắp nơi lại đổ về đây để tham quan, chiêm bái và hòa mình vào không khí sôi động của lễ hội.

Những nét đặc sắc của lễ hội rằm tháng 3 Minh Hóa

• Lễ dâng hương tại Thác Bụt

Lễ hội mở đầu bằng lễ dâng hương ở Thác Bụt, xã Yên Hóa vào sáng ngày 15 tháng 3 âm lịch. Từ sáng sớm, các đoàn đại diện chính quyền địa phương huyện Minh Hóa, người dân địa phương và khách du lịch đã đến dâng hương cúng Bụt. Nghi lễ tuy đơn giản nhưng diễn ra rất trang nghiêm. Đây là nghi thức để cầu cho cuộc sống bình yên, mưa thuận gió hòa, lúa thóc đầy nương rẫy, gia cầm và gia súc không bị bệnh dịch…

• Hội chợ rằm tháng 3 truyền thống

Sau phần lễ là không khí tưng bừng, náo nhiệt của hội chợ tại trung tâm thị trấn Quy Đạt vào ngày 16 tháng 3 âm lịch. Đây là dịp để người dân trong và ngoài tỉnh cũng như du khách tham gia các hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa như nông sản và những sản vật địa phương do người dân bản địa tự tay đánh bắt, hái lượm. Đến với hội chợ, bạn sẽ có cơ hội thưởng thức những món ăn đặc sản của vùng đất Minh Hóa như khoai môn, bồi ngô chấm mật ong rừng, ốc suối luộc…

Hội chợ cũng là dịp để các đôi trai gái gặp gỡ, tìm hiểu nhau trong không gian lễ hội đầy sắc màu truyền thống. Bên cạnh các gian hàng ẩm thực, du khách còn có thể tham gia các trò chơi dân gian và thưởng thức các tiết mục văn nghệ truyền thống như hát đúm, hát sắc bùa, hát nhà trò, hò thuốc, múa tiên, múa lăm tơi…

• Các hoạt động thể thao thú vị

Bên cạnh lễ dâng hương và hội chợ rằm, lễ hội còn tổ chức nhiều hoạt động thể thao hấp dẫn như:

• Giải vô địch bóng đá nam toàn huyện

• Giải vô địch bóng chuyền

• Các môn thể thao truyền thống và trò chơi dân gian như bắn nỏ, kéo co, cà kheo, cờ thẻ, đẩy gậy, ném xoang, đánh đu, đấu vật…

• Hội diễn và chương trình nghệ thuật với nhiều tiết mục dân ca, dân vũ mang đậm bản sắc quê hương Minh Hóa

Kết Luận

Lễ hội Rằm tháng Ba Minh Hóa là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của người dân Quảng Bình. Với những giá trị truyền thống lâu đời, lễ hội không chỉ là nơi để cầu nguyện mà còn là dịp để cộng đồng gắn kết, cùng nhau giữ gìn và phát huy bản sắc dân tộc. Nếu có dịp đến Quảng Bình vào tháng Ba âm lịch, bạn đừng quên tham gia lễ hội này để trải nghiệm nét đẹp văn hóa độc đáo của vùng đất Minh Hóa!