Tại sao du lịch sinh thái là xu hướng toàn cầu?

20-06-2024

Trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với những thách thức lớn về biến đổi khí hậu và sự suy giảm tài nguyên, du lịch sinh thái đã nổi lên như một giải pháp hiệu quả nhằm cân bằng giữa nhu cầu khám phá của con người và việc bảo vệ môi trường. Xu hướng này không chỉ phản ánh ý thức ngày càng cao của cộng đồng về việc bảo vệ hành tinh xanh mà còn cho thấy sự chuyển mình của ngành du lịch hướng đến phát triển bền vững.

 

Du lịch sinh thái mang đến cơ hội để tận hưởng thiên nhiên một cách có trách nhiệm, đồng thời góp phần bảo tồn những giá trị thiên nhiên và văn hóa. Du lịch sinh thái là một hình thức du lịch bền vững, nhấn mạnh vào việc khám phá và trải nghiệm các hệ sinh thái tự nhiên mà không gây tổn hại đến môi trường. Điều này bao gồm việc hạn chế xây dựng cơ sở hạ tầng lớn, giảm thiểu rác thải, sử dụng tài nguyên hiệu quả, và đặc biệt là tôn trọng văn hóa và đời sống của cộng đồng địa phương.

Trải nghiệm thân thiện

 

Công cụ bảo vệ môi trường, bảo tồn thiên nhiên

Tạo ra nguồn lực:  Phí tham quan và các khoản đóng góp từ du lịch sinh thái thường được sử dụng để tài trợ cho các dự án bảo tồn. Ví dụ, tại các vườn quốc gia như Yellowstone (Hoa Kỳ), phí vào cửa giúp bảo vệ và duy trì các hệ sinh thái phong phú, từ rừng thông đến đồng cỏ. Theo Ủy ban Bảo vệ Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), khoảng 80% khu bảo tồn thiên nhiên trên thế giới nhận được tài trợ từ các hoạt động du lịch sinh thái . Ngoài ra, Du lịch sinh thái tạo điều kiện giám sát và nghiên cứu các loài động thực vật trong tự nhiên, từ đó giúp xác định và bảo vệ những loài nguy cấp. Tại Madagascar, các tour du lịch sinh thái đóng góp vào việc bảo tồn các loài lemur đặc hữu đang bị đe dọa bởi nạn phá rừng.

 

 Khám phá thiên nhiên

 

Giảm áp lực lên tài nguyên:  Thay vì phá rừng hoặc khai thác khoáng sản, các khu vực có thể phát triển du lịch sinh thái để tạo nguồn thu nhập bền vững. Ở Nepal, các khu rừng đã được bảo vệ nhờ vào du lịch trekking và các chương trình thám hiểm Himalaya. Bên cạnh đó, duy trì cảnh quan tự nhiên không chỉ hấp dẫn du khách mà còn bảo vệ các hệ sinh thái khỏi sự phá hủy bởi các hoạt động kinh tế khác. Ví dụ, quần đảo Galápagos đã hạn chế số lượng khách du lịch để bảo vệ hệ sinh thái độc đáo của mình khỏi sự tác động quá mức .

 

Nâng cao nhận thức bảo tồn:  Du lịch sinh thái cung cấp cơ hội giáo dục về bảo tồn thiên nhiên cho du khách thông qua các hoạt động như tham quan có hướng dẫn, thảo luận, và các chương trình thực hành bảo vệ môi trường. Ở Úc, các tour du lịch đến Rạn san hô Great Barrier đã nâng cao nhận thức của hàng triệu du khách về tầm quan trọng của việc bảo vệ rạn san hô. Hơn thế nữa, hoạt động này có tác dụng kích hoạt cộng đồng địa phương tham gia vào du lịch sinh thái không chỉ hưởng lợi kinh tế mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường. Ở Costa Rica, các dự án du lịch sinh thái như dự án Tortuguero bảo vệ rùa biển nhờ sự hợp tác giữa cộng đồng và các nhà bảo tồn. Qua các thăm dò cho thấy  70% du khách sinh thái đã cải thiện hành vi bảo vệ môi trường sau khi tham gia các hoạt động du lịch sinh thái .

 

Du lịch sinh thái đem lại nhiều lợi ích cho cộng đồng

Các khu bảo tồn và vườn quốc gia được bảo vệ tốt hơn khi có sự tham gia của du khách vào các hoạt động du lịch sinh thái. Ví dụ, tại Costa Rica, việc phát triển du lịch sinh thái đã góp phần bảo vệ những khu rừng nhiệt đới rộng lớn và hệ động thực vật đa dạng.

 

Du khách khi tham gia vào các hoạt động du lịch sinh thái thường được giáo dục về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường và văn hóa bản địa. Điều này giúp nâng cao ý thức bảo vệ thiên nhiên không chỉ tại điểm đến mà còn khi họ trở về quê nhà.

 

Trải nghiệm rừng ngập nước

 

Du lịch sinh thái tạo ra cơ hội việc làm và thu nhập cho người dân địa phương thông qua các dịch vụ như hướng dẫn viên, nhà nghỉ sinh thái, và các sản phẩm thủ công. Tại Kenya, du lịch sinh thái đã trở thành nguồn thu nhập quan trọng cho các cộng đồng xung quanh các khu bảo tồn động vật hoang dã.

 

Tăng trưởng đáng kể cho quốc gia và địa phương

Theo Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO), du lịch sinh thái đã tăng trưởng với tốc độ 20% mỗi năm, nhanh hơn ba lần so với ngành du lịch truyền thống. Đến năm 2023, du lịch sinh thái chiếm khoảng 10-15% tổng số khách du lịch toàn cầu, với doanh thu ước tính đạt 600 tỷ USD .

 

Các nghiên cứu cho thấy khoảng 80% doanh thu từ du lịch sinh thái được tái đầu tư vào các dự án bảo tồn, giúp duy trì và bảo vệ các hệ sinh thái nhạy cảm. Ví dụ, tại Costa Rica, nguồn thu từ du lịch sinh thái đã đóng góp trực tiếp vào việc bảo vệ 5% hệ sinh thái đa dạng sinh học của thế giới .

 

Tại nhiều quốc gia, du lịch sinh thái tạo ra hàng trăm nghìn việc làm và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương. Ở các khu vực như Đông Phi, du lịch sinh thái đã tạo ra trên 500.000 việc làm và hỗ trợ nhiều cộng đồng thoát nghèo .

 

Các điển hình về du lịch sinh thái

Costa Rica: Được mệnh danh là “thiên đường xanh” với 25% diện tích đất là các khu bảo tồn thiên nhiên và vườn quốc gia. Kinh nghiệm thành công của Costa Rica là việc áp dụng các chính sách bảo vệ môi trường mạnh mẽ, thu hút hơn 2 triệu du khách mỗi năm, trong đó 50% tham gia vào các hoạt động sinh thái. Năm 2023, ngành du lịch của Costa Rica đã đóng góp khoảng 8,2 tỷ USD vào GDP, với hơn 80.000 việc làm liên quan đến du lịch sinh thái.

 

Thú ăn kiến

 

Kenya: Được biết đến với các khu bảo tồn động vật hoang dã như Masai Mara, Kenya đã phát triển các mô hình du lịch sinh thái giúp bảo vệ hệ sinh thái savanna và mang lại thu nhập cho các cộng đồng xung quanh. Các hoạt động safari sinh thái tạo ra khoảng 1,4 tỷ USD mỗi năm và đóng góp 8,8% vào GDP, với hàng ngàn công việc liên quan đến bảo tồn và du lịch .

 

Bhutan: Quốc gia này áp dụng chính sách “tăng trưởng hạnh phúc quốc gia” (GNH) thay vì GDP, hạn chế số lượng du khách để bảo vệ cảnh quan và văn hóa. Bhutan chỉ cho phép 315,000 lượt khách vào năm 2023, tạo ra doanh thu khoảng 89 triệu USD từ du lịch sinh thái, chủ yếu tái đầu tư vào các dự án cộng đồng và bảo vệ môi trường .

 

Du lịch sinh thái không chỉ là xu thế toàn cầu mà còn là một phương thức hiệu quả để bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Bài học kinh nghiệm từ các quốc gia như Costa Rica, Kenya, và Bhutan cho thấy rằng với sự quản lý hợp lý và chiến lược phát triển đúng đắn, du lịch sinh thái có thể mang lại lợi ích kinh tế và xã hội to lớn. Trong tương lai, việc thúc đẩy du lịch sinh thái sẽ không chỉ đáp ứng nhu cầu của du khách mà còn góp phần quan trọng vào việc bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, giữ gìn văn hóa bản địa, và xây dựng một thế giới bền vững hơn.

 

Tuệ Minh

 

Đăng ký tư vấn
Sự kiện tương tự